لیست اختراعات زهره عسكري
هدف هاي اصلي در سيستم هاي انتقال دارو دستيابي به تمام يا بخشي از ويژگي هاي زير است؛ يعني افزايش خاصيت آبدوستي داروها در In vivo، كاهش سميت و دسترسي پذيري دارو، هدفمند كردن سيستم دارويي براي يك بافت خاص و رساندن دارو به هدف، به صورت پايدار و مستمر. پليمرها، يك استراتژي مناسب، براي بهينه كردن خواص فيزيكي و شيميايي حامل هايي دارويي را پيشنهاد كرده اند. پليمرها به دليل دو ويژگي زيست سازگاري و قابليت جذب مجدد از طريق سيكل هاي طبيعي در بدن كاملاً شناخته شده اند. در سالهاي 1980 تا 1990 چندين ميكرو كپسول به عنوان حامل هاي دارويي معرفي و بهبود داده شدند و مشخص شد استفاده از ميكروكپسول ها باعث افزايش كارايي دارو و كاهش اثرات جانبي مي-گردد. نويدهاي اوليه ايجاد شده با ظهور ميكروكپسول ها در درمان بيماري ها با آشكار شدن اين حقيقت كه يك محدوديت اندازه براي عبور ذرات از معده به سيستم لنفاوي وجود دارد، با چالش جدي روبه رو شد. نانوذرات مزاياي بيشماري در قياس با ميكروكپسول ها دارنند، چونكه نانوذرات براحتي از طريق رگ ها خوني خود را به بافت هدف مي رسانند. كوچكترين رگ ها در بدن قطري درحدود 5 تا 6 ميكرومتر دارنند. بنابراين توزيع ذرات در جريان خون بايد بطور قابل ملاحظه اي كمتر از 5ميكرومتر باشد، علاوه براين حامل ها نبايد تمايل به كلوخه شدن داشته باشند و گرنه سبب انسداد جريان خون مي گردند. براساس گزارشات گروه هو و همكارانش مشخص شده است كه كليدي ترين فاكتور در كارايي حامل هاي دارويي، اندازه و ويژگي هاي سطح آن است هرچند فاكتورهاي ديگري همچون دما، نوع سرطان يا تومور و ... نيز وجود دارنند. مجددا توسط همين گروه ثابت شد كه جرم مولي پليمر يا كوپليمر استفاده شده و نسبت سازنده ها ـ در بلاك كوپليمر ـ از مهمترين فاكتورها در اندازه نانوحامل ها مي باشند. اگرچه روش تهيه نانوذرات و شرايط دخيل در آماده سازي و بارگذاري دارو نيز داراي اهميت مي باشند. در بخشي از اين طرح هدف انتقال داروي متاتروكسات با نانومايسل حاصل از بلاك كوپليمر PEG-PCL است. همانطور كه گفته شد دو فاكتور اندازه و ويژگي سطح از تاثيرگذارترين فاكتورها در كارايي نانوحامل-هاست. از اينرو بخش اول اين طرح (سنتز نانو حامل براي دارو رساني) به دو قسمت كلي تقسيم گرديد. در قسمت اول فاكتورهاي موثر بر جرم مولي بلاك كوپليمر PEG-PCL شناسايي مي گردد. هرچند كه تاثير فاكتورها در سنتز يك كوپليمر مشخص شده اند. اما هدف در اين قسمت پيدا كردن يك ارتباط رياضي بين فاكتورها موثر بر سنتز و جرم مولي است. تا بتوان به آساني جرم مولي دلخواه را با كنترل شرايط به مقدار زياد و با راندمان بالا ايجاد كرد. از اينرو فاكتورهاي دما، نسبت مونومر CL (كاپرولاكتون) به پلي اتيلن گليكول، زمان و مقدار كاتاليست توسط طراحي آزمايش Central composite design بررسي گرديد. روش هاي متعددي براي اندازه گيري جرم مولي وجود دارد (مانند ويسكومتري، اسمزومتري، پراكندگي نور، اولتراسانتيريفيوژ، ...) از بين اين روش ها، كروماتوگرافي ژل ـ تراو به صورت گسترده اي براي تعيين جرم مولي استفاده مي شود. در قسمت بعدي (دوم) سعي شده است تا عوامل موثر در تشكيل نانوذرات شناسايي و اثرات اين فاكتورها به صورت رياضي مدل گردد. فاكتورهاي زيادي در سنتز نانوذرات تاثير دارنند كه در وحله اول انتخاب روش تشكيل نانوذرات مهمترين آنهاست. روش نانورسوبدهي، به عنوان روش تشكيل نانوذرات انتخاب شد. 9فاكتور مهم در تشكيل نانوذرات از جمله جرم مولي كوپليمر، مقدار كوپليمر و داروي استفاده شده، سرعت همزدن، دما و نوع حلال آلي و نسبت حلال آلي به آبي، شدت امواج فراصوت استفاده شده و ميزان ذرات مغناطيسي (Fe3O4) مورد مطالعه قرار گرفت. به علت زياد بودن تعداد فاكتورها، از روش پلاكت بورمن استفاده شد تا فاكتورهاي موثر در وحله اول مشخص گردد. سپس فاكتورهاي موثر بهينه گرديد و در انتها، بهترين حالت پيشنهادي سنتز شد و مطالعات فارموكينتيكي و مطالعات سميت به صورت هموليز و تزريق مستقيم به خرگوش بررسي شد. در انتها بطور مختصر به مرور طرح پرداخته مي شود. يك دارورسان هدفمند با كارايي بالا كه منتج از اثر EPR بزرگ براي نانو مايسل ها مي باشد سنتز شد. دوم، به علت اهميت جرم مولكولي يك ارتباط رياضي و منطقي بين فاكتورهاي موثر بر سنتز بلاك كوپليمر مورد استفاده به عنوان و جرم مولكولي ايجاد گرديد. سوم، عوامل موثر بر نانو كردن ليست و به روش طراحي آزمايش پلاكت ـ بورمن مورد بررسي قرار گرفت. چهارم، بهينه سازي با روش d-optimal انجام شد. پنجم، مطالعات سينتيك و رهايش دارو مورد بررسي قرار گرفته است و در نهايت سميت اين نانو حامل سنجيده شده است. و در انتها بيان مي شود كه نانو حامل، حامل ايده آل و بي خطر براي انتقال داروي متاتروكسات و داروهاي سرطاني مي باشد. از ويژگي هاي مهم اين دارورسان، اتصال بين بلاك آبدوست پلي اتيلن گليكولي با بلاك آبگريز پلي كاپرولاكتون مي باشد اين اتصال به سادگي در محيط سلول سرطاني كه pH آن در حدود 4 است و از سلول هاي سالم pH پايين تري به راحتي از هم گسيخته مي شود و دارو در سلول آزاد مي گردد. نانوحامل به سادگي پس از جذب توسط گيرنده هاي فعال بر روي سطح سلول سرطان براساس اثر اندوسيتوز وارد سلول هدف مي گردد.
موارد یافت شده: 1